“Nấm lim xanh Quảng Nam” hay “ Nấm lim xanh Tiên Phước – Quảng Nam” có lẽ là những cụm từ phổ biến nhất mà những người muốn mua nấm tìm kiếm. Không phải ngẫu nhiên như vậy, nấm lim xanh Quảng Nam nói chung và nấm vùng Tiên Phước nói riêng có những điểm đặc biệt xứng danh với sự trân trọng của người tiêu dùng.

Tiên Phước là một huyện trung du phía tây của tỉnh Quảng Nam, khí hậu khắc nghiệt, hạn hán nhiều mà thiên tai cũng không ít. Tổng diện tích rừng của huyện tới gần 23.000 ha, trong đó rừng phòng hộ khoảng hơn 4.000 ha, những cánh rừng đại ngàn của Tiên Phước nằm trải suốt trên một diện tích rộng hơn. Đất kém mầu mỡ nhưng rừng xanh tốt, và chủ yếu là cây rừng lâu năm, thật không quá khó để tìm thấy những cây lim hàng trăm tuổi.

Ẩn sâu trong những cánh rừng thẳm là câu chuyện về sự tìm ra Nấm lim xanh. Nghe như chuyện cổ tích, chuyện cổ tích thời hiện đại, một người dân bị xơ gan cổ trướng, bụng đã rất to bị viện trả về, người thân đã tìm ra nấm lim xanh tại vùng rừng Tiên Phước và thu về cho người bệnh uống, từ đó bụng của người này xẹp dần và thuyên giảm nhanh chóng, người khỏe khoắn hơn, ăn ngủ tốt và thể trạng dần phục hồi. Câu chuyện lan ra, những người dân nghèo trong vùng nô nức kéo nhau vào rừng tìm nấm về để chữa bệnh và bồi bổ sức khỏe cho gia đình. Từ đó, cái danh nấm lim xanh Quảng Nam hay nấm lim xanh Tiên Phước lan dần, tạo nên một trào lưu khai thác và sử dụng nấm lim xanh. Vậy, nếu hỏi cái nôi của nấm lim xanh ở đâu trên mảnh đất hình chữ S thì câu trả lời chính là vùng Tiên Phước – Quảng Nam.

Nấm lim xanh Quảng Nam là loài Ganoderma lucidum chuẩn, đã được kiểm định xác nhận. Nấm có chân dài khoảng 10-15 cm, chân (thân) nấm cứng chắc và đen bóng, mũ nấm hình thù đa dạng nhưng chủ yếu là hình thận, mũ nấm cứng chắc, bóng và thường có viền hơi vàng ngoài dìa nấm. Nấm lim xanh chỉ mọc trên những cây lim đã chết được khoảng 3-4 năm, thân bắt đầu mục, có thể thu hái nấm liên tục khoảng gần chục năm, sau đó gỗ lim đã quá mục rũa thì nấm không phát triển được nữa. Nấm không mọc trên những cây gỗ đổ ngang hay những cây đã bật gốc. Nếu có thời gian và một sức khỏe cực tốt quý vị sẽ có cơ hội tham gia đoàn hái nấm cùng những người thợ Sơn Tràng (người sống bằng nghề đi rừng). Từ khu dân cư ở Tiên Phước, có thể phải mất từ 1 tới 1,5 ngày mới tới được rừng sâu nơi bắt đầu có nấm. Những chuyến đi rừng vất vả và đầy rẫy nguy hiểm từ sự trơn trượt tới rắn độc, mọi thứ có thể rình rập nơi rừng thiêng nhưng tới khi được nhìn thấy nấm thì không gì có tuyệt vời hơn.

Một gốc lim to có thể cho cả chục cây nấm, thân gốc là nơi mọc ra loại nấm không chân, nấm bám trực tiếp vào thân gốc, nấm thường hình quạt và khá to, những loại nấm đa niên này nếu thu hái đúng thời điểm thì không có gì tuyệt vời hơn. Rễ cây là nơi bạn có thể tìm thấy nhiều nấm có chân. Vùng càng rậm rạp, càng thiếu ánh sáng thì chân chấm càng dài, nấm lim xanh đầu rắn, nấm hến là những loại nấm có giá trị tuyệt vời, tuy nhỏ nhưng chân đen bóng, cứng cáp và giầu hoạt chất.

hình ảnh nấm lim xanh mọc quanh gốc cây gỗ lim mục

Mỗi chuyến đi rừng có thể kéo dài vài ngày, người trúng mánh thì thu được vài kg nấm, người kém may mắn hơn thì được một vài lạng, nấm non, nấm trưởng thành, nấm giá đã hóa gỗ 1 phần cũng có. Nấm lim xanh Tiên Phước sau đó được bán cho những người thu mua trong vùng. Nấm trường thành, hình thức đẹp thì giá có thể tới 2 triệu đồng mỗi kg tươi. Nấm non chưa phát triển đủ, nấm hình thức xấu, nấm già hóa gỗ được bán với giá thấp hơn, chừng trên dưới 1 triệu đồng mỗi kg.

Người thu mua nấm phơi và sử lý sơ chế cơ bản rồi bán nấm cho các thương lái từ nhiều nơi ghé tới, có cả người Trung Quốc tham gia thu mua nấm. Và cứ thế nấm lim xanh Quảng Nam đi khắp mọi miền đất nước, tới tay người tiêu dùng.

Nấm lim xanh nổi tiếng với các tác dụng tăng cường miễn dịch, phòng chống ung thư, tốt cho gan, thải độc, bồi bổ cơ thể, điều hòa huyết áp, đường huyết.

Cách dùng nấm lim xanh Quảng Nam cũng không có gì cần lưu ý nhiều, nghiền mịn đánh mật ong, thái lát sắc hoặc hãm trà, ngâm rượu,… vẫn là phương pháp thuận tiện nhất.

Nói như vậy không có nghĩa là chỉ vùng Tiên Phước – Quảng Nam mới có nấm lim xanh tốt. Vùng núi các tỉnh phía Bắc như Lạng Sơn, Lào Cai, Vùng núi Yên Tử Bắc Giang – Quảng Ninh, tới Thanh Hóa, lên Tây Nguyên hay vào tận rừng Phú Quốc – Kiên Giang chúng ta cũng có thể tìm thấy nấm lim xanh. Chưa có nghiên cứu nào so sánh tác dụng của nấm lim xanh các vùng khác so với nấm lim xanh Tiên Phước. Chúng tôi đã và đang thu toàn bộ mẫu nấm trên khắp cả nước để gửi kiểm nghiệm tại Viện Kiểm nghiệm thuốc TW để có cái nhìn toàn cảnh nhất về chất lượng nấm tại Việt Nam và sản phẩm Lim xanh đất Việt và linh chi đất Việt luôn chứa lượng hoạt chất tốt cho sức khỏe cao nhất.

Nấm lim xanh Quảng Nam hiện tại cũng đã bị làm giả rất nhiều, vì lợi nhuận thương lái có thể trộn nấm trồng, nấm Trung Quốc vào nấm tự nhiên để bán với giá cao. Nấm trồng Trung Quốc có hình thái rất giống với nấm tự nhiên, nếu không “lành nghề” thì bạn rất dễ mua phải nấm giả, nấm đã bị chiết rút dược chất.
Hiện tại nấm tự nhiên Việt Nam cũng có nhiều nguồn đa dạng, Nấm Lim xanh Sapa, nấm khu vực dãy núi Yên Tử (Bắc Giang, Quảng Ninh), nấm Lâm Đồng, nấm tại khu vực Tây Nguyên,… đều có chất lượng rất tốt, không thua kém nấm tại Tiên Phước-Quảng Nam.

Vậy quý khách hàng hãy là người thông thái để có thể chọn đúng nơi gửi gắm niềm tin, tránh tiền mất tật mang.